De decodering van het conflict in Oekraïne

Na de Russische invasie van Oekraïne in februari heeft het Huis van de Europese geschiedenis opdracht gegeven tot een onderzoek om de crisis in kaart te brengen en om zijn bezoekers beter te laten begrijpen wat er in Oekraïne op het spel staat. Kristina Zmejauskaitė, een doctoraatsstudente geschiedenis aan de Dublin City University, voerde het onderzoek uit en ze heeft het recent afgerond met een verzameling van 20 artikelen en lezingen.

Het doel van het project was om de oorlog begrijpelijk te maken door inzicht te bieden in de geschiedenis en de herinneringen die verloren kunnen gaan.

Het verzameld materiaal moest meerdere invalshoeken bieden en wetenschappelijk onderbouwd zijn, maar tegelijk ook toegankelijk zijn voor een breed publiek. Ook moest het materiaal antwoorden bieden op vragen zoals: Hoe wordt de geschiedenis ingezet in de huidige context, door welke actoren, voor welke doeleinden en wat is het resultaat?

Het onderzoek moest aan nog meer eisen voldoen. De artikelen en lezingen moesten herinneringen en het verleden centraal stellen en het debat in een Europese context plaatsen. Meertaligheid werd aangemoedigd aangezien het materiaal afkomstig moest zijn van mensen uit verschillende landen. Tevens moest het analytisch en objectief zijn.

Bovendien mocht het niet ouder zijn dan vijf jaar. De geraadpleegde bronnen moesten duidelijk en betrouwbaar zijn en bijdragen bevatten van gevestigde historici en wetenschappers.

Dit zijn de resultaten van het onderzoek:

• Presentation ‘The History of Ukraine is Different from the History of Russia’ by Carl Bildt - June 7, 2018.
• Lilia Shevtsova, “Russia’s Ukraine Obsession,” Journal of Democracy 31, no. 1 (2020): 138–47 - January 2020.
• Ivan Kurilla, ‘Nationalizing Russian (War) Memory Since 2014’, PONARS Eurasia - July 6, 2020.
• Anna Chebotarova, ‘Memory and Military Conflict: Politics of History and its Societal Perception in Post-Euromaidan Ukraine’, Euxeinos, Vol. 10, No. 29 / 2020.
• Jade McGlynn, “Moscow Is Using Memory Diplomacy to Export Its Narrative to the World,” Foreign Policy - June 25, 2021.
• Marylia Hushcha, International Institute for Peace, ‘Thirty years on – is there still ‘post-soviet’ space?’ - December 13, 2021.
• PBS News Hour ‘How Russia is trying to control history in bid for geo-political strength’ - December 28, 2021.
• Today Explained, ‘The Real and Imagined History of Ukraine’ with Timothy Snyder - February 25, 2022.
• Marlene Laruelle and Ivan Grek, ‘Decoding Putin’s Speeches: The Three Ideological Lines of Russia’s Military Intervention in Ukraine’ - February 25, 2022.
• Leo Goretti, ‘Putin’s Use and Abuse of History: Back to the 19th Century?’, IAI Istituto Affari Internazionali - March 1, 2022.
• Podcast series ‘Then & Now’ by the UCLA Luskin Center for History and Policy. Special two-part episode ‘Ghosts of the Past in the Russian Invasion of Ukraine’ with Benjamin Nathans and Arch Getty - March 2, 2022.
• IARCEE Russian invasion of Ukraine Roundtable (Speakers: Tanya Lokot, Maciej Curpyś, Róisín Healy, Aneta Stępień, Maria Falina. Panel chaired by John Paul Newman) - March 9, 2022.
• The War in Ukraine and Universal Values.’ Public conversation with Serhii Plokhii and Timothy Snyder - March 11, 2022.
• Vladimir Putin and the Weaponization of History.’ Wilson Center NOW, online webinar with Izabella Tabarovsky and Katie Stallard - March 16, 2022.
• Podcast series ‘Then & Now’ episode ‘Understanding Ukraine Past and Present: A Conversation with Jared McBride’ - March 17, 2022. 
• Ukrainian Voices: The War Against a ‘non-existent’ language.’ Lecture by Natalya Kobchenko. Part of a series of lectures organized by the HEPP research group and the Aleksanteri Institute, at the University of Helsinki - April 5, 2022.
• Körber-Stiftung News article ‘War and Memory in the Post-Soviet Space: Weaponization without Limits?’ by Tatiana Zhurzhenko - April 14, 2022.
• Timothy Snyder, ‘The War in Ukraine Is a Colonial War’, The New Yorker - April 28, 2022. Additional: ‘Historian Timothy Snyder: Russia's Invasion of Ukraine Is a Colonial War.’ In Democracy Now - May 5, 2022.
• Weaponizing the Past: the Role of Memory Politics in the Russian War in Ukraine.’ Lecture by Alina Mozolevska. Part of a series of lectures organized by the HEPP research group and the Aleksanteri Institute, at the University of Helsinki - April 21, 2022.

Foto: Valentin Kundeus via Adobe Stock “Onafhankelijkheidsmonument van Oekraïne met op de achtergrond de Oekraïense vlag”