JITFARRKU Ċ-ĊERTEZZI

Il-kriżi tal-enerġija affettwat direttament il-ħajja ta' kuljum tan-nies, u dan ġiegħel lill-parti l-kbira tal-gvernijiet tal-Ewropa tal-Punent jieħdu azzjoni. Ġew organizzati kampanji kontra l-ħela, u s-sewqan nhar ta' Ħadd ġie pprojbit biex ma jinħeliex fjuwil. Il-kriżi ħarġet fil-beraħ kemm l-ekonomiji tal-Punent kienu jiddependu mill-enerġija importata.

Ir-reċessjoni kienet qed tipperikola l-koeżjoni soċjali, hekk kif żdied il-qgħad u miegħu żdiedu l-esklużjoni u l-aljenazzjoni. Fl-1978 ittieħdet azzjoni koordinata meta diversi trejdjunjins organizzaw l-ewwel Mixja Ewropea kontra l-Qgħad, li fiha taw sinjal tal-Ewropizzazzjoni tal-isfidi trejdjunjonistiċi u l-għarfien tal-interessi transnazzjonali.

'L-aħħar karru faħam' jissimbolizza t-tmiem gradwali tal-industrija peżanti li kienet ilha stabbilita ż-żmien fl-Ewropa kapitalista. Dik li darba kienet il-protagonista tal-perjodu ta' prosperità tal-Ewropa ta' wara l-gwerra, sas-sebgħinijiet kienet bil-mod il-mod ħalliet postha lill-industriji ta' kompetituri internazzjonali orħos bħat-Tajwan, il-Korea t'Isfel u l-Brażil. Il-pajjiżi Ewropej bdew jirrikorru għall-enerġija nukleari sabiex isiru jiddependu inqas miż-żejt minn barra.

Kulma jmur in-nisa bdew jagħmlu enfasi fuq l-inugwaljanza bejn is-sessi tul is-sebgħinijiet. Waqt li l-parti l-kbira kellhom id-dritt tal-vot, xorta waħda kienu jesperjenzaw diskriminazzjoni u libertajiet ristretti fil-ħajja pubblika u privata. Il-femminiżmu tfaċċa bħala forza attiva bit-tama li ttemm id-dominanza patriarkali u toħloq soċjetajiet verament indaqs.

Fl-1974, kolp ta' stat militari neħħa d-dittatorjat li kien qed jikkmanda fil-Portugall. Uffiċjali tal-armata b'rieda li jintroduċu riformi demokratiċi u ekonomiċi u jibdew il-proċess ta' dekolonizzazzjoni rebħu, gradwalment, l-appoġġ tal-pubbliku Portugiż. Din ir-"Rivoluzzjoni tal-Qronfol", kif saret magħrufa minħabba l-fjuri mqiegħda fl-armi tas-suldati, kienet fil-parti l-kbira paċifika, u poġġiet lill-pajjiż fit-triq lejn id-demokrazija.

Tfaċċaw movimenti soċjali ġodda, u l-Ewropej tal-Punent niżlu fit-toroq jimmarċjaw bi strixxuni favur l-ugwaljanza tad-drittijiet tal-ġeneru u tal-LGBT, kwistjonijiet ambjentali u kampanji għall-paċi. Dawn l-ilħna semmgħu d-dubji serji tagħhom dwar kif u jekk id-demokrazija parlamentari setgħetx taqdi l-ħtiġijiet tagħhom.

Il-mexxej Komunista tar-Rumanija, Nicolae Ceausescu, kien jiddeskrivi ż-żmien li għamel jiggverna bħala "epoka tad-deheb". Il-kult tal-personalità li hu u l-uffiċjali tiegħu ħolqu madwaru x'aktarx kien wieħed mill-aktar eċċentriċi tar-reġimi Komunisti kollha. Il-faqar u r-repressjoni li bata l-poplu Rumen taħt Ceausescu kienu fost l-agħar fil-pajjiżi tal-blokk tal-Lvant.

Fit-tmeninijiet żdiedet ir-reżistenza fil-konfront tal-ħakma Komunista fil-Polonja, wara d-diversi rewwixti li kienu bdew il-ħaddiema fil-ħamsinijiet. Ħaddiema tat-tarzna ta' Gdańsk li kienu fuq strajk stabbilixxew trejdjunjin imsejħa Solidarność, li permezz tagħha talbu kundizzjonijiet ta' għajxien aħjar u riformi politiċi.

Fi ftit xhur, il-popli tal-Ewropa Ċentrali u tal-Lvant kienu taw daqqa qawwija, daqqa li fl-aħħar mill-aħħar kellha tkun fatali, lir-reġimi li kienu ħakmuhom għal għexieren ta' snin. Wieħed wara l-ieħor, ir-reġimi waqgħu bħal dominoes u l-Purtiera tal-Ħadid, simbolu ta' kontinent maqsum, sparixxiet.

Din hi l-firma ta' Aldo Moro, Prim Ministru tal-Italja u President tal-Kunsill tal-Komunità Ewropea, fuq id-Dikjarazzjoni ta' Helsinki. Għall-ewwel darba, din il-konferenza kienet tat lill-Komunità Ewropea l-opportunità li titkellem b'leħen wieħed bħala attur diplomatiku ewlieni fix-xena internazzjonali.

Il-passaport Ewropew, introdott fl-1985, jenfasizza l-possibbiltajiet il-ġodda tal-moviment liberu u jissimbolizza l-isforzi konkreti tal-Komunità Ewropea biex toħloq sens ta' ċittadinanza Ewropea.

L-1979 – okkażjoni storika għal aktar demokrazija fl-Ewropa, bl-organizzazzjoni tal-ewwel elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew b'votazzjoni diretta miċ-ċittadini tal-Istati Membri. Min issa 'l quddiem, din l-assemblea importanti ma kinitx se tibqa' tintgħażel mill-parlamenti nazzjonali; issa kienet saret l-ewwel korp internazzjonali elett direttament b'vot universali.

Id-dikjarazzjonijiet ta' indipendenza tas-Slovenja u l-Kroazja wasslu għal kunflitt armat, li mbagħad xtered mal-Bożnija-Ħerzegovina, fejn kien hemm ġlied bejn il-gruppi etniċi. Il-ġenoċidju u t-tindif etniku saru marki rappreżentattivi orribbli ta' gwerra li spiċċat fl-1995 bil-Ftehim ta' Paċi ta' Dayton. Il-President tas-Serbja Milosevic u t-tmexxija militari reġgħu użaw it-tindif etniku fil-Kosovo.

Fit-3 ta' Ottubru 1990, il-Ġermanja reġgħet saret pajjiż wieħed. L-ispinta għar-riunifikazzjoni kibret permezz tal-eżodu kontinwu ta' persuni mil-Lvant għall-Punent wara l-waqgħa tal-ħajt ta' Berlin u r-riżultati tal-elezzjoni ta' dik is-sena, li wrew li ċ-ċittadini kienu favur ir-riunifikazzjoni.  It-trattat ta' riunifikazzjoni kien miftiehem man-nazzjonijiet li okkupaw il-pajjiż wara l-gwerra: l-Istati Uniti tal-Amerka, l-Unjoni Sovjetika, Franza u l-Gran Brittanja.

Għadd ta' politiċi, gruppi tas-soċjetà ċivili u negozji kienu ilhom snin jappellaw għall-ħolqien ta' munita komuni. Sa mill-1969, il-mexxejja Ewropej kienu kkunsidraw unjoni ekonomika u monetarja, u matul is-sittinijiet u s-sebgħinijiet saru dimostrazzjonijiet pubbliċi favur din l-inizjattiva.

Matul it-tieni nofs tas-seklu 20, l-Ewropa nbidlet minn kontinent ta' emigrazzjoni għal wieħed ta' immigrazzjoni. Peress li l-immigrazzjoni legali ġiet ristretta, mit-tmeninijiet 'il quddiem l-immigrazzjoni illegali żdiedet. L-oġġetti li jinġarru lura mill-kurrent lejn il-kosta Tuneżina huma simbolu traġiku tal-qagħda mwiegħra tal-immigranti illegali.

Salvataġġ finanzjarju wieħed wara l-ieħor, aktar responsabbiltà għall-kontribwenti u miżuri ta' awsterità nazzjonali kontroversjali saru test deċiżiv tal-lealtà taċ-ċittadini għall-proġett tal-UE. L-Ewroxettiċiżmu u s-sentimenti kontra l-UE żdiedu; kibru t-tendenzi nazzjonalisti u tal-lemin estrem, u l-bandiera tal-UE ngħatat in-nar f'diversi pajjiżi, inkluż fil-Greċja, l-Ungerija u Spanja.

L-għadd ta' Stati Membri żdied b'aktar mid-doppju wara tmiem il-Gwerra l-Bierda. L-Iżvezja, il-Finlandja u l-Awstrija ssieħbu fl-1995, u warajhom 10 pajjiżi oħra fl-2004. Ir-Rumanija u l-Bulgarija ssieħbu fl-2007, u l-Kroazja fl-2013.

X'inhi l-Ewropizzazzjoni? Din tfisser li l-Istati Membri kollha tal-UE jaċċettaw u jimplimentaw liġijiet komuni, ħaġa li trawwem konverġenza dejjem akbar ta' interessi u punti dejjem akbar ta' xebh. Dawn il-liġijiet, magħrufin bħala l-acquis communautaire, ġew żviluppati fuq diversi għexieren ta' snin, u l-pajjiżi li jissieħbu fl-UE huma obbligati jintegrawhom fl-ordinament ġuridiku nazzjonali tagħhom.

Wara l-1989, in-nies ma baqgħux jaċċettaw aktar il-perspettiva Komunista tal-istorja, li kienet tpinġi lill-Unjoni Sovjetika u lill-Armata l-Ħamra bħala dawk li ħelsu lill-Ewropa Ċentrali u tal-Lvant min-Nazisti. Għal ħafna nies, l-intervent Sovjetiku ma kien xejn għajr invażjoni oħra. Statwi u sinjali tat-toroq li kienu tqiegħdu mill-Komunisti saru s-suġġett ta' dibattitu pubbliku, tneħħew jew saħansitra nqerdu.

Din il-munita tal-ewro turi lil Franc Rozman, Komunista Sloven li ġġieled bi qlubija kontra l-okkupazzjoni Nazista f'pajjiżu. Minquxa maġenb l-istilel tal-UE hemm l-istilla ħamra fuq sidru, simbolu tal-Komuniżmu.

Il-ftuħ ta' fajls u arkivji sigrieti fil-pajjiżi post-Komunisti kien essenzjali biex in-nies ikunu jistgħu jibdew jaċċettaw il-passat Komunista tagħhom. Beda joħroġ fil-beraħ kemm kienu mifruxa l-ispjunaġġ u r-repressjoni min-naħa tal-Istat.